Goryczuszka bałtycka
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
goryczuszka bałtycka | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Gentianella baltica (Murb.) Börner Fl. Deut. Volk 543. 1912 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Goryczuszka bałtycka (Gentianella baltica) – gatunek rośliny z rodziny goryczkowatych.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Rośnie w Europie[3]. W Polsce występuje tylko na Pomorzu Zachodnim i Dolnym Śląsku, najliczniej w okolicach Gdańska[4]. W 2014 roku uznany za wymarły[5]. Przez Polskę przebiega północno-wschodnia granica jej zasięgu.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Łodyga
- Do 30 cm wysokości.
- Liście
- Liścienie i najniższe liście zachowane w czasie kwitnienia. Liście jajowatolancetowate, ostre. Górne liście orzęsione na brzegu.
- Kwiaty
- 4-krotne. Kielich z wyraźną rurką, przylegający do korony. Łatki kielicha dłuższe od rurki. Zewnętrzne łatki szerokojajowate, wewnętrzne - lancetowate lub równowąskie. Korona kwiatu fioletowa lub biaława, do 25 mm długości. W gardzieli, poniżej nasady każdej łatki korony znajduje się orzęsiona łuska[6].
- Owoc
- Torebka.
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Roślina jednoroczna. Rośnie na suchych łąkach. Kwitnie od sierpnia do września.
Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Gatunek objęty w Polsce ścisłą ochroną. Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[7] w grupie gatunków wymierających (kategoria zagrożenia: E). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię RE (wymarły na obszarze Polski)[8]. Znajduje się także w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin w kategorii EX (wymarły)[5]. Największym zagrożeniem dla tej rośliny jest osuszanie terenów na których występuje i zajmowanie ich pod uprawę[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2011-11-30] (ang.).
- ↑ Mapa rozmieszczenia gatunku na Den virtuella floran [dostęp 2013-11-30].
- ↑ a b Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
- ↑ a b Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1969.
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
